Η παρουσίαση του βιβλίου “Σκοτωμένο Νερό” της Ελένης Αναστασοπούλου (φωτογραφίες)

«Ο καθένας μας έχει τη δική του ιστορία που εμπεριέχει όμως τις ιστορίες των γύρω μας. Η ιστορία του καθένα μας είναι κομμάτι της ιστορίας των άλλων και των άλλων κομμάτι της δικής μας»

Συνέντευξη στην Κωνσταντίνα Καρυδάκη

H Ελένη Αναστασοπούλου κατάγεται από το Αργυροπούλι Τυρνάβου και το Δίλοφο Κοζάνης. Σπούδασε παιδαγωγικά στο ΑΠΘ κι έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο ΑΠΘ, στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και την Ιταλία. Έκτοτε, εκπαιδεύει κι εκπαιδεύεται, δια βίου, τόσο στο πεδίο της παιδαγωγικής όσο και στη λογοτεχνία. Έχει εκδόσει τέσσερα βιβλία παιδαγωγικού περιεχομένου και δύο λογοτεχνικά. Δημοσίευσε οχτώ διηγήματά της στη συλλογική έκδοση «Οδός δημιουργικής γραφής» (εκδ. Οσελότος, 2012) και τη συλλογή διηγημάτων «Σκοτωμένο νερό» (εκδ. Γαβριηλίδης, 2013).   Η πρώτη παρουσίαση του βιβλίου της «Σκοτωμένο νερό» έγινε πριν από λίγες στην Αθήνα στον Γαβριηλίδη και στη Λάρισα την Παρασκευή 8 Νοεμβρίου στο Γαλλικό Ινστιτούτο.

Δε σε φοβίζει αυτή η έκθεση;

Όχι δε με φοβίζει. Έχω βέβαια μια αγωνία. Περισσότερο το αντιμετωπίζω σαν πρόκληση. Με προβληματίζουν κάποια πράγματα και θέλω να τα εκφράσω. Όλοι εκφραζόμαστε με διάφορους τρόπους ακόμη και με την ίδια την παρουσία μας. Εγώ διάλεξα να κάνω κι αυτό. Στην πορεία είδα ότι μου αρέσει. Ξέρω ότι κάποιους θα τους αγγίξει και κάποιους όχι. Είμαι έτοιμη γι αυτό. Και για τις θετικές και για τις αρνητικές κριτικές.

Πώς ξεκίνησες να γράφεις;

Νομίζω ότι όλοι μας γράφουμε λίγο ή πολύ. Άλλος κρατάει ημερολόγιο, κρατάει σημειώσεις για κάτι που του άρεσε ή δεν του άρεσε, γράφει κάτι σε κάποιον… Εγώ πάντα το “κανα. Αυτό πέρασε σε ένα άλλο στάδιο όταν ήμουν φορτισμένη συναισθηματικά. Κι όχι απαραίτητα σε προσωπικό επίπεδο. Ακούγοντας μια δυσάρεστη είδηση ή βλέποντας ένα περιστατικό στο δρόμο. Μια ρατσιστική συμπεριφορά για παράδειγμα. Να σου πω κάτι χαρακτηριστικό που είδα στο ποτάμι κι ήταν από τα πρώτα που άρχισα να σκαλίζω. Περπατώντας συνάντησα κάποιους Πακιστανούς κάτω από τη γέφυρα κι είχε ένα κρύο, μια βροχή… κι έγραψα δυο λεξούλες. Το ότι έγραψα με αποφόρτισε.

Βάζεις έτσι σε μια τάξη τα πράγματα;

Όχι δε θα το ΄λεγα. Κυρίως είναι προβληματισμοί, ερωτήματα κι εγώ προφανώς δεν έχω τις απαντήσεις.

Άρα η έμπνευση έρχεται απ” ό,τι βλέπεις και συμβαίνει.

Κυρίως ναι. Και μετά μπλέκονται με τη φαντασία. Έχει να κάνει γενικότερα με τη στάση του ανθρώπου απέναντι στη ζωή. Γράφω κάτι όπως το βλέπω εγώ. Θα ανακατευτεί με τα δικά μου συναισθήματα, όνειρα, απόψεις, ιδέες..

Πολύ σημαντικό ρόλο παίζει το χιούμορ.

Ναι, με ενδιαφέρει αυτό. Όπως και η έκπληξη και το αναπάντεχο εύρημα. Υπάρχει ένα μπέρδεμα φαντασίας και πραγματικότητας. Μια απογείωση και μια προσγείωση. Έτσι αντιλαμβάνομαι και τη ζωή. Και με το χιούμορ συμπορεύεται η πίκρα και η απογοήτευση. Τη χαρά μπορείς να την εκφράσεις κι αλλιώς. Χορεύοντας, τραγουδώντας.. Όταν γράφεις είναι γιατί θες να μιλήσεις για τους καημούς του κόσμου και τους δικούς σου.

Γι αυτό οι ιστορίες σου δεν έχουν καλό τέλος;

Δεν έχουν απαραίτητα τέλος. Και είναι πώς το βλέπει κανείς. Εγώ ας πούμε θεωρώ καλό τέλος που ο Λάκης έφτιαξε κάτι για να σώζει τους άλλους στο όνομα της ανομολόγητης αγάπης του.

Το δεύτερο μέρος του βιβλίου μοιάζει με πρόβα για μυθιστόρημα.

Δε θα το αρνηθώ (γέλια). Μου είπε ένας συνάδελφός σου «είσαι έτοιμη για μυθιστόρημα». Θα δούμε, δεν ξέρω. Θα δυσκολευτώ πάντως γιατί μου αρέσει ο περιεκτικός λόγος και να αφήνω στο τέλος μια εκκρεμότητα, να το πηγαίνει ο αναγνώστης παρακάτω…  Μου αρέσει να φτιάχνω στιγμιότυπα. Το μυθιστόρημα έχει πιο αναλυτική γραφή. Ίσως είναι ένα σύνολο από στιγμιότυπα που το ένα θα μπαίνει μεσ” στο άλλο, η μια ιστορία μεσ” στην άλλη όπως και στο δεύτερο μέρος του βιβλίου αλλά σε μεγαλύτερη κλίμακα. Κοίτα πώς το σκέφτομαι. Ο καθένας μας έχει τη δική του ιστορία που εμπεριέχει όμως τις ιστορίες των γύρω μας. Η ιστορία του καθένα μας είναι κομμάτι της ιστορίας των άλλων και των άλλων κομμάτι της δικής μας.

Κι ο συγγραφέας φωτίζει την κάθε πλευρά.

Δυο άνθρωποι που έχουν ζήσει την ίδια ιστορία αν στη διηγηθούν θα σου πουν δυο διαφορετικές. Γιατί θα έχουν αντιληφθεί διαφορετικά τα γεγονότα και διαφορετικός θα είναι ο αντίκτυπος αυτών των γεγονότων στη ζωή τους. Για τον ένα ό,τι συνέβη μπορεί να “ναι τα πάντα, για τον άλλο ίσως και τίποτα. Όταν ξεκίνησα λοιπόν αυτή την ιστορία αναρτώντας κάποια διηγήματα στο διαδίκτυο, μετά με τη συμμετοχή μου στη συλλογή διηγημάτων, με βασάνιζε το ερώτημα τι διαφορετικό έχεις να πεις και γιατί κάποιος να σε διαβάσει; Έχω την αίσθηση ότι μετά τον Όμηρο όλα έχουν γραφτεί, όλοι ξαναγράφουμε την ίδια ιστορία; Όμως ο καθένας τη γράφει με το δικό του τρόπο. Και μέσα απ” αυτή θα «συναντηθεί» με άλλους ανθρώπους. Να μπορεί να εκφράσει τρόπον τινά ένα συλλογικό ασυνείδητο.

Τώρα αυτό είναι δουλειά;

Δουλειά δεν ξέρω αν είναι, πάντως είναι παίδεμα. Με τη λέξη επικοινωνείς τις ιδέες σου. Δεν είναι εύκολο πράγμα να στήσεις τις λέξεις. Νομίζω ο Φόκνερ έχει πει, η γραφή είναι 99% ταλέντο, 99% πειθαρχία, 99% δουλειά. Πρέπει να το κάνεις καθημερινά αλλιώς σ” αφήνει. Ξέρεις πόσες φορές πηγαίνοντας πάνω κάτω στην Καστοριά σταματάω στην άκρη του δρόμου για να σημειώσω κάτι γιατί αν δεν το κάνω θα το ξεχάσω. Όσες φορές δεν το “χω κάνει το “χω μετανιώσει. Πάει πέταξε το πουλάκι. Ή μπορεί να ξυπνήσω χαράματα γιατί κάτι τριβελίζει στο μυαλό μου. Και σηκώνομαι να το σημειώσω. Και μετά το δουλεύω.

Δεν ήσουν πάντα σ” αυτή τη διαδικασία.

Όχι. Ο Γιώργος Παναγιωτίδης (συγγραφέας) μ” έβαλε σ” αυτή τη διαδικασία. Υπήρχε η πρόθεση αλλά δεν ήξερα τον τρόπο. Όταν όμως υπάρχει η πρόθεση βρίσκεται κι αυτός που θα σε καθοδηγήσει, σε βρίσκει ή τον βρίσκεις. Δεν τα ξέρουμε όλα από μόνοι μας. Ο Γιώργος κάνει δημιουργική γραφή. Και πριν απ” αυτόν έψαχνα, είχα παρακολουθήσει κι εδώ ένα σεμινάριο. Του έστειλα κάτι που έγραψα και μου είπε εδώ μπορούμε να δουλέψουμε. Πια είναι ο ιδανικός, πιο αυστηρός μου αναγνώστης. Κοίτα το γράψιμο όπως κι όλα τα πράγματα έχει κανόνες, έχει τεχνικές, είναι χτίσιμο. Εμένα αυτό το βιβλίο μου πήρε δυο χρόνια.

Οι δικοί σου πώς το δέχτηκαν;

Δεν τους παραξένεψε. Και οι κόρες μου και ο άντρας μου αλλά και οι φίλοι, γιατί ήξεραν πως πάντα κάτι έγραφα, πάντα διάβαζα πολύ. Με πείραζαν «έλα πάλι είπες το.. ποιητικό σου». Δεν έγινα μια άλλη. Η ίδια είμαι.

Στο βιβλίο οι άντρες είναι μάλλον δεύτερης διαλογής και οι γυναίκες, ειδικά οι μάνες, αμείλικτες.

(Γελάει). Για τις μάνες δεν ξέρω αν είναι αμείλικτες αλλά σίγουρα είναι καθοριστικές στη ζωή των παιδιών τους. Όλες οι αρχαίες τραγωδίες πάνω σ” αυτό έχουν βασιστεί. Είναι μια σχέση που όλους μας μάς κυνηγάει μέχρι τα βαθιά μας γεράματα. Έχω μια φίλη, σπουδαίος άνθρωπος, πολύ ικανή, έχει καταφέρει πολλά πράγματα στη ζωή της, με μεγάλη αυτοπεποίθηση γιατί της αξίζει. Μου έλεγε πρόσφατα, βρε παιδί μου κανένας δε με πτοεί, αυτή η μάνα μου, δε χρειάζεται να πει τίποτα, ένα βλέμμα να μου ρίξει.. με αποδιοργανώνει. Οι άντρες, άλλοι είναι πιο δυνατοί, άλλοι πιο αδύναμοι αλλά σίγουρα δεν έχουν να παλέψουν με όσα έχουν να παλέψουν οι γυναίκες. Αυτή είναι η διαφορά.

Γιατί “Σκοτωμένο νερό”;

Έτσι λέγεται ένας καταρράκτης στην άλλη μου πατρίδα, το Δίλοφο. Μικρός μεν αλλά το νερό  πέφτει με τόση δύναμη που διαλύεται, δε μένει τίποτα. Και το λένε “Σκοτωμένο νερό”. Μα είναι τόσο ποιητικό. Και η πινακίδα του εξώφυλλου είναι αυθεντική.

ΠΗΓΗ: Έντυπη larissanet